Wist je dat een groen dak beter werkt dan een airco? En dat voor goede ventilatie je zowel beneden als boven iets open moet zetten? Met 25 Assendorpers spraken we 7 juli 2020 over hittestress en hoe het hoofd en huis koel te houden tijdens de zomers die steeds warmer worden. Een deel van de mensen zat op gepaste afstand in de Nieuwe Keuken in Eureka, een ander deel deed thuis mee via Zoom. Aan tafel zaten architect Erik van Scheijndel (die in Assendorp woont) en Annemiek Wiegman van klimaat adaptatie bij de gemeente Zwolle. Het was het eerste warmtecafé van 50 tinten groen Assendorp. We organiseren deze warmtecafés om op een laagdrempelige wijze kennis en tips te delen over aardgasvrij wonen.
Wat heeft koeling met aardgasvrij te maken?
Maaruh: wat heeft hittestress en koeling te maken met aardgasvrij wonen? In het kort: veel maatregelen die helpen om energie te besparen of aardgasvrij te wonen, helpen ook voor koeling. Isoleren met goed ventileren is voor beide opgaven cruciaal. Bovendien zou de besparingsopgave voor energie nog groter worden als we massaal airco’s gaan gebruiken. Er zijn vele goedkopere en leukere maatregelen te nemen voor verkoeling!
Annemiek vertelde dat van onze wijk steeds heter wordt. De tropische nachten gaan verdubbelen en dat heeft impact op onze gezondheid. Assendorp is een hitte-eiland in de zomer. Erik liet zien hoe hij vergelijkbare wijken opnieuw inricht met veel groen zodat de leefbaarheid verbetert en er meer koeling is.
Plant een boom, kies een fruitboom
Vanuit de zaal en via Zoom kwamen veel bruikbare tips en praktijk voorbeelden binnen. Als je dan toch bomen gaat planten: denk aan een fruitboom. Groene (sedum of bloemen) daken zorgen ervoor dat het dak tijdens de zomer niet meer 70 graden maar maximaal 40 kan worden. Een deelnemer in de zaal vertelde dat hij zijn keuken aanbouw een groen dak heeft gegeven. Hij dacht dat dit weinig uit zou maken, zo’n klein dakje. Maar het bleek dat deze open keuken via het zwarte dak in de zomer een warmtebron was voor het hele huis. Nu hij een groen dak heeft, blijft ook de woonkamer ’s zomers lekker koel.
We kwamen er achter dat hittestress een steeds groter probleem is in onze wijk, maar dat we samen met de gemeente ervoor kunnen zorgen dat we de schade beperken. Dat betekent wel dat we zowel de straat als onze eigen tuinen en huizen moeten gaan aanpassen aan het veranderende klimaat.
Kijk hier het filmpje van dit warmtecafé: …
Hieronder de belangrijkste tips op een rijtje. Om eerlijk te zijn, geen 50 maar 34 tips. Mocht je zelf nog een goede tip hebben dan horen we dat natuurlijk graag!
Groen
Groen reflecteert zonlicht en zorgt voor extra verkoeling door verdamping van water. Steen absorbeert de warmte van de zon en houdt het vast. Een groene omgeving is vele malen koeler dan een stenen omgeving. Een groene omgeving is ook beter in staat om regen op te vangen zodat er minder wateroverlast bij stortbuien is.
- Plant een boom: een grote boom heeft de koelcapaciteit van 10 airco’s. Ook houdt een boom het zonlicht tegen dat in je huis zou komen. (in de winter is de boom kaal en kan de zon juist wel naar binnen schijnen).
- Leg een groendak: een zwart plak dak kan 70 graden worden, een groendak max 40.
- Bedek de zongevel van je huis met verticaal groen, zoals een blauwe regen of clematis: zo neemt het steen de warmte niet op.
- Leg een geveltuin aan.
- Bestrating uit de tuin halen, groen erin: steen houdt ’s avonds veel warmte vast.
- Parkeer je auto op afstand, zodat je parkeerplaats omgetoverd kan worden in een groene straattuin.
- Wil je een groene overkapping over de straat? Dat geeft veel verkoeling voor de hele straat! Neem contact op met de gemeente want in overleg zou dat mogelijk kunnen zijn.
Isolatie
Isoleren helpt zowel om warmte buiten te houden (in de zomer) als warmte binnen te houden (in de winter). Goed ventileren is altijd belangrijk.
- Isoleer de spouw: zo blijft de warmte van de buitenmuur buiten.
- Isoleer het dak: goed zelf te doen en houd de warmte buiten.
- Dubbel glas: HR++ past meestal gewoon in bestaande oude kozijnen.
- Plaats een voorzetwand met isolatie (of een andere vorm van binnen-isolatie) voor enkelsteens muren.
- Kieren dichten met tochtstrips en brievenbusmond.
Zonwering
Het is effectiever om buiten de zon te weren dan binnen gordijnen dicht te doen, omdat je dan niet enkel de zonnestraling buiten houdt, maar ook het raam niet warm wordt.
- Plaats een tarp of schaduwdoek boven het terras tegen de achtergevel aan.
- Markiezen boven de ramen aan de zonkant houden de zon buiten.
- Plaats luiken aan de buitenkant; bij veel oudere gebouwen zelfs oorspronkelijke bouw.
- Plaatst warmte werende rolgordijnen.
- Als het buiten lastig is zonwering te plaatsen, doe dan binnen de (zonwerende) gordijnen overdag dicht.
Ventileren
- Houd de ramen overdag dicht en zet alles open als het koeler wordt. Tegen zonsopkomst het koudste moment van de dag.
- Zorg voor goede trek: open zowel op de begane grond als op de verdieping ramen en deuren.
- Hang een natte doek voor open deur of raam; water koelt de binnenkomende lucht.
- Houdt de temperatuur in de gaten: buiten warmer dan binnen? Alles dicht!
Beperk warmte in huis
- Kook lekker buiten of maak koude gerechten. Koken in huis zorgt voor opwarming in het huis.
- Hoe minder apparaten je gebruikt, hoe koeler het in huis blijft. Veel apparaten geven warmte af.
- Beperk het gebruik van kaarsen in huis en laat de houtkachel binnen uit.
De tips zijn afkomstig uit het warmtecafé, een aangevuld met tips van:
Energiek Wipstrik: https://www.energiekwipstrik.nl/energiebesparing/koeling/
Milieu Centraal: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/energiezuinig-koelen/